Canadian Polish Club

Klub Polsko-Kanadyjski jest najstarszą organizacją polonijną w stolicy Kanady. Powstał w dniu 13

grudnia 1936 roku na zebraniu małej - podówczas - miejscowej kolonii polskiej złożonej niemal

wyłącznie z emigracji zarobkowej, głównie drobnych rzemieślników i niewykwalifikowanych

pracowników zawodów usługowych. Przy braku dopływu inteligencji zawodowej, potrafiono

jednak skutecznie rozwiązać wśród członków szeroko zakrojoną działalność społeczną i

kulturalną. Klub od samych początków cechowało silne poczucie związku z macierzą polską i

potrzeba szerzenia wśród obcych prawdy historycznej o Polsce i obrony Jej dobrego imienia.

Stąd w tradycję Klubu jako jedynej przez szereg lat miejscowej organizacji polskiej, wrosło silne

poczucie odpowiedzialności za możliwie - w istniejących warunkach - najlepszą i skuteczną

reprezentację środowiska polskiego wobec miejscowej ludności i władz kanadyjskich.

Dążność do realizacji tych założeń w słowach ujmują i potrzebę ich zgodnie podkreślają oba

kolejne statuty organizacji - pierwszy z 1937 roku i obecnie obowiązujący z 1979 roku. Tu trzeba

podkreślić, że członkowie pozostali celom Klubu trwale wierni, niezależnie od zaszłych w ciągu

blisko półwiecza zmian w składzie personalnym organizacji, na które złożył się w okresie 2-giej

Wojny Światowej napływ do Ottawy polskiej inteligencji zawodowej, bezpośrednio po wojnie

uchodźców politycznych i weteranów, a w latach późniejszych emigracji z Kraju. Ilość członków

Klubu wahała się w ciągu długich lat istnienia organizacji w szerokich granicach od około 60

przed 2-gą Wojną Światową, do około 100 w końcu lat czterdziestych. W 1963 roku Klub liczył 32

członków. Historię Klubu Polsko-Kanadyjskiego wypełniają dwa zasadnicze nurty działalności;

pracy organizacyjnej we własnych ramach oraz akcji na rzecz Polonii i spraw polskich. Szczegóły

tej działalności wypełniłyby długą listę, lecz w szczupłych ramach tego artykułu wypadnie

przytoczyć jedynie to co wywarło trwalszy wpływ na życie miejscowego środowiska polskiego,

czy też miało pewne znaczenie dla spraw polskich. W okresie 2-giej Wojny Światowej członkowie

Klubu stale świadczą na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża, na Fundusz Obrony Narodowej,

zakupują ambulans dla polskich dywizji walczących we Francji, przychodzę z pomocą uchodźcom

polskim w Rumunii i w Portugalii, świadczą na rzecz jeńców polskich w obozach w Niemczech,

młodsi zaciągają się ochotniczo do Wojska Polskiego walczącego pod dowództwem alianckim.

Na miejscu w Kanadzie członkom Klubu przypadły główne zadania w akcji przechowywania i

konserwacji Skarbów Wawelskich.

 W 1949 r. podjęto w Klubie wspólnie ze Stow. Polskich Kombatantów starania o utworzenie

parafii polskiej w Ottawie, a po jej utworzeniu przekazano na budowę, kościoła poważną

podówczas sumę $6.000.

 W okresie obchodów Milenium Polski Chrześcijańskiej, zaprogramowanie, kierownictwo i

wykonanie Kilkuletniego programu dokonało się głównie wysiłkiem członków Klubu. W tym

okresie Ottawa Public Library otwiera bogaty dział polski, głównie w wyniku starań Klubu. Z

okazji otwarcia w r. 1969 National Arts Centre w Ottawie, instytucja ta otrzymuje z inicjatywy

Klubu cenny dar dwuściennych gobelinów projektu polskiej artystki, Jolanty Owidzkiej. W latach

1972-75, członkowie Klubu wydatnie pomagają w zorganizowaniu wystawy polskich pamiątek

w National War Museum, oraz współorganizują dział polski w National Museum of Han,

wzbogacając jego zbiory etnograficzne szeregiem cennych darów. W tym samym

okresie National Arts Centre podejmuje trzykrotnie bożonarodzeniową imprezę

"Christmas Tree Presentation", w której polskim uczestnictwem kierują członkowie Klubu.

Podobnie przyczynia się Klub do zorganizowania w 1973 r. ottawskich obchodów 500-lecia

urodzin Mikołaja Kopernika.

Głównie staraniem i wysiłkiem Klubu przeprowadzone zostają ze znacznym powodzeniem

zbiórki pieniężne na rzecz Muzeum Pionierów Polskich w Wilnie (Ontario), Polskiego Ośrodka

Społ.-Kult. (POSK) w Londynie (dwukrotnie), Biblioteki Polskiej w Paryżu. Znacznej pomocy

organizacyjnej, propagandowe i w staraniach o zasiłek rzędowy udzielono w 1975 r. Komitetowi

Stulecia Polonii we Wilnie (Ontario), jak również wydatnie wzięto udział w I981r. w zbiórce na

pomoc Polsce. Zorganizowano w 1980 r. dla szerszej publiczności wystawę etnograficzną i

filatelistyczną "poloniców". Innym ważnym przyczynkiem do działalności kulturalnej Klubu było

wykupienie z rąk prywatnych egzemplarza bardzo rzadkiego druku staropolskiego “Kronika

Sarmacji Europejskiej”Aleksandra Gwagnina z 1613 r. i przekazanie jej darem do biblioteki POSK

w Londynie.

 Krótki ten przegląd wypadnie uzupełnić informację, że w ciągu 47 lat istnienia Klubu

zorganizowano kilkadziesiąt akademii i obchodów narodowych dla środowiska polskiego w

Ottawie i tyleż odczytów. Członkowie brali i biorę czynny udział we władzach Kongresu Polonii

Kanadyjskiej, w tym wielokrotnie na stanowiskach naczelnych. [Zofia Ruebenbauerowa]